ابیانه کاشان روستای سرخ رنگ با بناهای مسحور کننده

ابیانه کجاست‌‌؟

در 40 کیلومتری جنوب غربی نطنز و 80 کیلومتری شرق کاشان پس از انحراف در جاده های کویری ایران و گذر از چند روستا که همه در دره زیبای برزرود قرار دارد، به روستای دست نخورده و تاریخی ابیانه کاشان می‌رسیم.

ابیانه که در زمان حال هم تنها یک دروازه ورود و خروج دارد مکانی برای بازدید ایران گردان و جهانگردان است. در این که قدمت ابیانه به چه زمانی می رسد اختلاف نظر بسیار است، برخی آن را به زمان اشکانیان و برخی به عهد ساسانیان نسبت می دهند و نظریه دیگری می‌گوید که اجداد مردم ابیانه باید از آواره‌گان شهر سیلک کاشان باشند.

جایی که نخستین تمدن های انسانی در آنجا کشف شده است و بقایای یکی از قدمی ترین شهرهای کهن یافت شده است. شهری که مادها به قصد غلبه آن جا را تصرف و ویران کردند و به احتمالی ساکنان آنجا به مناطقی دیگر از جمله ابیانه گریختند. بیشتر اهالی ابیانه تا زمان صفویه زرتشتی بودند و در زمان شاه اسماعیل صفوی یا به مذهب شیعه گرویدند یا به یزد و هندوستان مهاجرت کردند.

ابیانه را پلکانی به درون تاریخ خواندند و ویژگی های معماری آن را منحصر به فرد دانستند، روستای تاریخی ابیانه در گذشته یک دروازه ای به نام دروازه بالا داشته که دو درب آن روزها باز و شب ها توسط ماموری بسته میشده است. این مامور از حاکم و والی حقوق و مواجب دریافت می‌کرده است و مخصوص ورود و خروج افراد و اهالی به روستای تاریخی ابیانه بوده است.

بیشتر گردشگران خارجی و ایرانی به خاطر معماری خاص ابیانه به آن جا می روند تا از نزدیک این زیبایی و حس وصف نشدنی را تجربه کنند. طول درب و پنجره ها در بناهای روستا به اندازه‌ای است که نور کافی به خانه راه یابد و همچنین هوا به خوبی جریان پیدا کند بدون اینکه به نقشه ها و معماری خاص و پیچیده نیاز داشته باشد.

خانه ها هم از خاک قرمز (خاک رس) ساخته شده تا از اکسید شدن آهن جلوگیری کند و همچنین در مقابل نفوذ آب مقاومت داشته باشد و به گفته روستائیان اگر کاهگل خوب عمل آمده باشد (ورز ببیند) بین 20 تا 25 سال دوام و استحکام خود را حفظ می کند.

سبک معماری خانه‌های ابیانه کاشان

سبک خانه سازی در ابیانه به دوره صدر اسلام تا زمان صفویه و از آن به بعد پیوند می خورد. بافت ساختاری خانه های ابیانه حلزونی شکل است و جالب این که خبری از بن بست نیست و خانه ها به صورت پلکانی در شیب کوه قرار دارند و دورنمای زیبایی را به وجود می آورند.

ساختمانی به نام چهارسفره در ابیانه وجود دارد که اگر از سمت شرق ساختمان وارد می‌شدند دو سرباز در دالانی حضور داشتند و از ساختمان محافظت می کردند و در قسمت مرکزی خانه سالنی جهت انتظار وجود داشته و قسمت راست ساختمان حاکم و والی به همراه خانواده اش زندگی می کردند، قسمت جنوبی هم محلی برای انبار آذوقه و اسلحه و در قسمت غربی و شمالی محلی برای دادرسی و شکایات مردم و رسیدگی به آنها بود که توسط حاکم انجام می‌گرفت.

ویژگی منحصر به فرد این بنا درب و پنجره هایی است که به صورت عمودی و کشویی باز و بسته می شود و در هیچ بنای دیگری از روستا این ویژگی وجود ندارد. هم چنین این درب و پنجره ها از جنس چوب هستند و به جز قسمتی از چهارچوب که گل میخ دارد، در هیچ قسمت دیگری از آن میخ به کار گرفته نشده است. این گل میخ ها نماد و نشانه ای بوده از بنای حکومتی و والی که در معماری بناهای حکومتی یا منسوب به والی استفاده می کردند.

پوشش اهالی ابیانه کاشان

یکی دیگر از ویژگی های این روستای جذاب پوشش اهالی آن است که با گذشت سالها، همچنان خانم ها با لباس های رنگی و طرح های جذاب از مسافران استقبال می کنند.

یکی از باستانی ترین بناهای ابیانه آتشکده هرپک یا هارپاک معروف است که نوع سوخت آن ذغال سنگ بوده و ویژگی معماری این بنا طاق زرد آن است که در آن زمان بوسیله سنگ و ملات ساروج، از خاک رس و خاکستر و سفیده تخم مرغ و گیاهی به نام اشنوم با ذوق و هنر بسیار ساخته شده است.

روستای تاریخی ابیانه از روزگاران کهن تا کنون آرام و خاموش در دامنه کوه کرکس نشسته است و خانه های سرخ رنگ آن را از سه جهت باغ های سبز سیب و آلو در برگرفته است. باغاتی که برای ریسدن به آن سوی روستا باید از آن گذر کرد.

اهالی ابیانه از گذشته های دور برای در امان ماندن از حملات یاغیان دو قلعه در دو سوی روستا بنا کرده بودند. کوه روبروی روستا محل نخستین قلعه بود که از آن جا هر حرکتی را می دیدند و در کوه پشت آن درست در بالای آخرین ردیف خانه های پله کانی قلعه دیگری بنا شده بود که هر حرکتی را در مسیرهای ارتباطی غرب زیر نظر داشت.

درخت کهن سال نارون در قسمتی از روستای ابیانه کاشان در کنار مسجد وجود دارد که با قدمتی چند صد ساله محکم ایستاده تا از تاریخ های گذشته روایت کند. مسجد جامع ابیانه که در دل خود منبری با قدمتی تقریبا هزار ساله، امضایی از سال 466 هجری قمری با خود به یادگار دارد و جزء قدیمی ترین اشیاء باقی مانده این روستای تاریخی زیباست.

سوغاتی‌های ابیانه

کلا روستاهای ایران به خاطر داشتن باغ‌های فراوان و کشاورزی، میوه یا محصول ویژه منطقه خودشون رو دارند. در ابیانه هم بیشترین درختان و محصولاتی که به چشم می‌خورند گردو، اسپند، زرشک، به، سیب، آلو و قیصی … هست که می‌تونید هم از محصولات همون فصل تهیه کنید هم فرآوری این محصولات مثل لواشک و ترشی و مربا خریداری کنید.

علاوه بر محصولات باغی و کشاورزی صنایع دستی و لباس‌های رنگی خیلی قشنگ هم می‌تونه انتخاب اولتون باشه. اگه به این روستای قشنگ رفتید و خاطره‌ای دارید تو قسمت نظرات بنویسید تا همه رو تو خاطرات قشنگتون شریک کنید.